Ponad 90 dni "Bezpiecznego Zachodu" - Terytorialsi u boku Straży Granicznej

Już od ponad 90 dni trwa operacja wsparcia Straży Granicznej przez Wojska Obrony Terytorialnej w ramach działań na granicach wewnętrznych Polski. Wojskowi pozostają nieustannie zaangażowani w patrolowanie, kontrolę i zabezpieczanie odcinków granicznych, co podkreśla znaczenie ich roli jako siły pomocniczej, ale także realnego wsparcia w utrzymaniu porządku i bezpieczeństwa.

Zgodnie z decyzją Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, kontrola graniczna na granicach z Niemcami i Litwą zostanie przedłużona do 4 kwietnia 2026 roku. 3 października Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej podpisał postanowienie o użyciu oddziałów i pododdziałów Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej do pomocy Straży Granicznej. Rozporządzenie wchodzi w życie 5 października 2025.

Kontrole, wprowadzone pierwotnie 7 lipca oraz przedłużone 6 sierpnia, odbywają się obecnie w 46 miejscach na granicy z Niemcami.

Resort wyjaśnia, że decyzja o utrzymaniu kontroli ma związek z koniecznością przeciwdziałania nielegalnym przepływom migracyjnym szlakiem prowadzącym przez Polskę ku Europie Zachodniej.

Minister podkreślił, że kluczowym zadaniem Straży Granicznej pozostaje utrzymanie szczelności granicy z Białorusią, natomiast kontrole na granicach wewnętrznych mają na celu przeciwdziałać przerzutom migrantów do Niemiec i Litwy.

• Rola WOT w systemie — nie tylko wsparcie, ale aktywna obecność

Jednym z mniej eksponowanych, lecz kluczowych elementów przedłużonych kontroli jest współpraca Straży Granicznej (SG) z wojskami terytorialnymi. W rozporządzeniu przewidziano, że funkcjonariusze Straży Granicznej, wspierani przez policję i żołnierzy WOT, mogą zatrzymywać wytypowane pojazdy do kontroli.

To pokazuje, że obecność WOT nie ma charakteru wyłącznie werbalnego czy symbolicznego, żołnierze podejmują bezpośrednie działania, często w zespołach patrolowo-kontrolnych razem z funkcjonariuszami SG, jak również sami.

Dodając do tego fakt, że już od ponad 90 dni trwają wspólne działań, można stwierdzić, że wsparcie WOT stało się stałym elementem operacyjnym systemu ochrony granic.

• Znaczenie działań i oczekiwania lokalnej społeczności

W regionach przygranicznych obecność wojsk i służb porządkowych budzi szczególne zainteresowanie mieszkańców. Miejsca, które w przeszłości były narażone na próby przerzutu migrantów czy przestępczości transgranicznej, teraz są objęte większym nadzorem.

Dla lokalnych społeczności, obecność WOT oznacza nie tyle eskalację militarnej atmosfery, co zwiększenie poczucia bezpieczeństwa. Żołnierze stali się często twarzą wsparcia i koordynacji, widoczni na patrolach, współpracujący z policją i SG, reagujący na incydenty.

Z punktu widzenia służb mundurowych, włączenie WOT do działań operacyjnych pozwala Straży Granicznej zachować większą elastyczność i zdolność do redystrybucji zasobów, zwłaszcza tam, gdzie natężenie zadań wzrasta.

• W kierunku kolejnych miesięcy — stałe zobowiązanie WOT

Bez względu na to, jak długo potrwają formalne kontrole, można z wysokim prawdopodobieństwem zakładać, że WOT pozostanie aktywny i do końca będzie wspierać Straż Graniczną w codziennych zadaniach, w patrolach, punktach kontrolnych i monitoringu terenów przygranicznych.

Takie trwałe zaangażowanie to wyraz zaufania władz do formacji WOT, ale też konieczność w obliczu wyzwań migracyjnych i bezpieczeństwa zewnętrznego.

• Dowodzenie i skala zaangażowania

Operacją „Bezpieczny Zachód” ze strony Wojsk Obrony Terytorialnej dowodzi 14 Zachodniopomorska Brygada Obrony Terytorialnej, a na czele zgrupowania zadaniowego stoi płk Dariusz Szypura.

W skład zgrupowania wchodzą żołnierze z czterech brygad:

• 12 Wielkopolskiej Brygady Obrony Terytorialnej,
• 14 Zachodniopomorskiej Brygady Obrony Terytorialnej,
• 15 Lubuskiej Brygady Obrony Terytorialnej,
• 16 Dolnośląskiej Brygady Obrony Terytorialnej.

Łącznie w operacji uczestniczy ponad 400 żołnierzy WOT, którzy codziennie patrolują tereny przygraniczne, wspierają kontrole prowadzone przez Straż Graniczną i reagują na wszelkie incydenty związane z bezpieczeństwem.