Wojska Obrony Terytorialnej biorą udział w ćwiczeniu SAREX-24

Już dziś, 20 maja, rozpoczyna się ćwiczenie taktyczno-specjalne SAREX-24, którego organizatorem jest Dowództwo Operacyjne Rodzajów Sił Zbrojnych. Jego głównym celem jest sprawdzenie zdolności Sił Zbrojnych RP i układu pozamilitarnego. Swój wkład w ćwiczenie będą miały również Wojska Obrony Terytorialnej, które zaangażują Naziemne Zespoły Poszukiwawczo Ratownicze (NZPR) oraz zespoły medyczne do akcji poszukiwawczo ratowniczych. Ćwiczenie potrwa do 24 maja br.

NZPR oraz zespoły medyczne funkcjonują w każdej brygadzie obrony terytorialnej i stanowią od kilku lat istotny element systemu poszukiwania i ratownictwa lotniczego- ASAR (Aeronautical Rescue Coordination Centre). NZPR zostały wyposażone w odpowiedni do prowadzenia poszukiwań sprzęt. Odbywają cykliczne szkolenia i treningi w poszukiwaniu załóg statków powietrznych, które uległy katastrofie i wymagają udzielenia pomocy. Analogicznie zespoły medyczne to wyspecjalizowani ratownicy pola walki, potrafiący udzielić niezbędnej pomocy osobom poszkodowanym także w katastrofach.

W ćwiczeniu SAREX-24 biorą udział NZPR z 1 Podlaskiej Brygady Obrony Terytorialnej, 5 Mazowieckiej Brygady Obrony Terytorialnej, 7 Pomorskiej Brygady Obrony Terytorialnej oraz zespoły medyczne z 1 Podlaskiej Brygady Obrony Terytorialnej oraz 5 Mazowieckiej Brygady Obrony Terytorialnej.

Żołnierze wchodzący w skład NZPR i zespołów medycznych w ramach ćwiczenia SAREX-24 będą doskonalili swoje umiejętności w poszukiwaniu statków powietrznych oraz udzielaniu pomocy poszkodowanym w katastrofach lotniczych współpracując w ramach systemu ASAR z innymi elementami tego systemu.

W trakcie ćwiczenia SAREX-24 zaplanowano kilka epizodów, w których naziemne zespoły poszukiwawcze i zespoły medyczne wezmą udział, m.in.:

-w prowadzeniu działań poszukiwawczo- ratowniczych po rozbiciu się małego cywilnego statku powietrznego;

- w prowadzeniu działań poszukiwawczych po zaginięciu wojskowego bezzałogowego statku powietrznego;

- w prowadzeniu działań poszukiwawczo- ratowniczych po zdarzeniu lotniczym polegającym na awaryjnym lądowaniu wojskowego śmigłowca MI-2 w strefie przygranicznej.

***

Wojska Obrony Terytorialnej są piątym, najmłodszym rodzajem Sił Zbrojnych RP. Oficjalna data utworzenia tej formacji, to 1 stycznia 2017 r.

Budowa WOT postępowała etapowo. Najpierw powstało Dowództwo Wojsk Obrony Terytorialnej, na którego czele stanął generał Wiesław Kukuła. Następnie rozpoczęło się formowanie trzech pierwszych brygad obrony terytorialnej w województwach podlaskim, lubelskim i podkarpackim. W sumie, w pierwszym roku działalności zapoczątkowano formowanie sześciu brygad OT (czwarta w województwie warmińsko-mazurskim oraz dwie brygady w województwie mazowieckim). Na koniec pierwszego roku budowy WOT stan liczebności wynosił ponad 7,5 tys. żołnierzy. W kolejnym, 2018 r. struktury rozbudowano o kolejnych siedem brygad OT (pomorską, kujawsko-pomorską, łódzką, świętokrzyską, małopolską, wielkopolską i śląską). W tym roku rozpoczęto również formowanie Centrum Szkolenia WOT w Toruniu. Na koniec 2018 r. liczebność żołnierzy nowego rodzaju sił zbrojnych wynosiła blisko 17 tys. Formowanie kolejnych dwóch brygad OT (zachodniopomorskiej i dolnośląskiej) rozpoczęto w 2019 r. Dowództwu WOT podporządkowano Centrum Szkolenia Łączności i Informatyki, sformowano też szkołę podoficerską „SONDA”. Liczebność formacji na koniec 2019 r. wynosiła blisko 25 tys. żołnierzy. W 2020 r., pomimo ograniczeń związanych z pandemią nadal rozbudowywano struktury WOT. Rok 2020 zakończył się stanem żołnierzy WOT na poziomie blisko 27,5 tys. W marcu 2021 r. rozpoczęto formowanie kolejnych trzech brygad OT (stołecznej, nadbużańskiej oraz przemyskiej).

Aktualnie w skład Wojsk Obrony Terytorialnej wchodzi:

- Dowództwo WOT w Zegrzu,
- batalion dowodzenia WOT w Zegrzu,
- osiemnaście brygad obrony terytorialnej - z czego 4 brygady (1 Podlaska Brygada Obrony Terytorialnej, 4 Warmińsko-Mazurska Brygada Obrony Terytorialnej, 19 Nadbużańska Brygada Obrony Terytorialnej, 20 Przemyska Brygada Obrony Terytorialnej) tworzą tzw. Komponent Obrony Pogranicza- dedykowany obronie granicy państwowej i rejonów przygranicznych,
- Jednostka Wojskowa Działań Niekonwencjonalnych „GRYF”.
- dwa centra szkolenia (Centrum Szkolenia WOT w Toruniu i Centrum Szkolenia Łączności i
Informatyki w Zegrzu),
- Szkoła Podoficerska „SONDA”,
- Ośrodek Reprezentacyjny WOT w Radomiu (orkiestra reprezentacyjna WOT i kompania honorowa WOT).
- w trakcie tworzenia są dwie kolejne brygady obrony terytorialnej: 15 Lubuska Brygada Obrony Terytorialnej oraz 17 Opolska Brygada Obrony Terytorialnej.

Swój potencjał Wojska Obrony Terytorialnej opierają głównie na żołnierzach pełniących terytorialną służbę wojskową. Ten rodzaj służby może być pełniony tylko w WOT. Jej specyfika polega na tym, że można ją łączyć z pracą w środowisku cywilnym, z nauką oraz życiem rodzinnym. Po przejściu szkolenia podstawowego i złożeniu przysięgi wojskowej jest się powoływanym na szkolenia min. 2 dni w miesiącu (sobota, niedziela) oraz raz w roku na 14 dni na szkolenie prowadzone na poligonie. W pozostałe dni żołnierz pełniący terytorialną służbę wojskową prowadzi „życie w cywilu”, pozostając w dyspozycji do działania. Oznacza to, że może być powoływany na szkolenia ponadplanowo lub w sytuacjach kryzysowych w trybie natychmiastowego stawiennictwa, kiedy zagrożone jest życie ludzkie lub mienie lokalnej społeczności, w której żyje.

Żołnierze pełniący terytorialną służbę wojskową nazywają sami siebie Terytorialsami. Tworzą oni społeczność żołnierzy-ochotników, uformowaną na gruncie wysokiej samoświadomości i automotywacji, ukierunkowanej na zapewnienie bezpieczeństwa lokalnym społecznościom i obronę swoich małych ojczyzn.

W WOT obecnie służy ponad 40 tys. żołnierzy, z czego 35 tys. stanowią żołnierze pełniący terytorialną służbę wojskową, niecałe 5 tys. to żołnierze zawodowi, a kilkaset- żołnierze aktywnej rezerwy.

Dowódcą Wojsk Obrony Terytorialnej aktualnie jest gen. bryg. dr Krzysztof Stańczyk.