Zawsze gotowi do udzielenia wsparcia

Przełom stycznia i lutego przetestował system reagowania kryzysowego na Mazowszu. Do wsparcia lokalnych społeczności zostali skierowani Terytorialsi dwóch Mazowieckich Brygad Obrony Terytorialnej, razem z żołnierzami wojsk operacyjnych. W 5 Brygadach, na terenie których występuje ryzyko podtopień, skrócono czas gotowości do działania żołnierzy do 2 godzin.

Na przełomie stycznia i lutego Terytorialsi z 5. i 6. Mazowieckiej Brygady Obrony Terytorialnej zostali skierowani do wsparcia lokalnej administracji publicznej w okolicach Wyszkowa i Sochaczewa. Działanie to ma związek z podtopieniami, przekroczeniem stanów alarmowych rzek, a w konsekwencji tego - lokalnych powodzi na terenie Mazowsza.

Wsparcie Terytorialsów w walce z podtopieniami

Już wieczorem, 30 stycznia, żołnierze 5MBOT pojawili się w miejscowości Drogoszewo (gm. Wyszków), gdzie rozpoczęli swoje działania od przygotowania i rozlokowania worków z piaskiem. Następnego dnia wrócili na miejsce, aby od rana kontynuować prace przy układaniu wałów przeciwpowodziowych, które miały spowolnić napływ wody na zalane wcześniej posesje. Lokalna społeczność otrzymała także możliwość transportu do i z placówek oświatowych, do których uczęszczają dzieci i młodzież z zalanych terenów.

Kiedy w gminie Sochaczew odnotowano podtopienia, na miejscu pojawili się żołnierze 6MBOT. Do ich zadań należało wsparcie transportu bydła hodowlanego z zalanych posesji oraz pozostawanie w gotowości do ewakuacji ludności i mienia. Po opanowaniu sytuacji podjęto decyzję o wyznaczeniu patroli wałów z wykorzystaniem bezzałogowych statków powietrznych.

Obecnie żołnierze Wojsk Obrony Terytorialnej prowadzą działania przeciwpowodziowe na terenie powiatów: wołomińskiego, ostrowskiego, węgrowskiego, legionowskiego, płońskiego i wyszkowskiego, gdzie gotowi są zwalczać zagrożenia powodziowe, ewakuować ludność, mienie i zwierzęta gospodarskie. W 5 Brygadach OT został skrócony czas stawienia się żołnierzy w jednostce, w przypadku pojawienia się nowych zagrożeń. Aktualnie dla 2. Lubelskiej, 5. i 6. Mazowieckiej, 10. Świętokrzyskiej i 16. Dolnośląskiej Brygady OT czas ten wynosi 2 godziny.

Kooperacja kluczem do zapewnienia bezpieczeństwa

Podczas wszystkich działań Terytorialsi współpracują z pozostałymi Siłami Zbrojnymi RP m.in. 1. Brygadą Lotnictwa Wojsk Lądowych i 2. Mazowieckim Pułkiem Saperów oraz Państwową Strażą Pożarną, Ochotniczą Strażą Pożarną i innymi służbami. 

Misją sił zbrojnych jest stanie na straży suwerenności i niepodległości państwa oraz jego bezpieczeństwa i pokoju. Do ich zadań należy udział w zwalczaniu klęsk żywiołowych i likwidacji ich skutków, działaniach antyterrorystycznych, działaniach z zakresu ochrony mienia, akcjach poszukiwawczych, akcjach ratowania lub ochrony zdrowia i życia ludzkiego, ochronie i obronie cyberprzestrzeni, oczyszczaniu terenów z materiałów wybuchowych i niebezpiecznych pochodzenia wojskowego oraz ich unieszkodliwianiu, a także w realizacji zadań z zakresu zarządzania kryzysowego.

Zarządzanie kryzysowe po stronie WOT

23 kwietnia 2022 roku weszły w życie zapisy Ustawy o Obronie Ojczyzny, w której powierzono Wojskom Obrony Terytorialnej niemilitarną część zadań zarządzania kryzysowego w resorcie obrony narodowej. Od niespełna 2 lat Dowódca Wojsk Obrony Terytorialnej odpowiada za „planowanie, koordynowanie i wykonywanie zadań związanych z udziałem oddziałów i pododdziałów Sił Zbrojnych w zwalczaniu klęsk żywiołowych i likwidacji ich skutków, działań w zakresie ochrony mienia, akcjach poszukiwawczych oraz akcjach ratowania lub ochrony zdrowia i życia ludzkiego, a także udziału w realizacji zadań z zakresu zarządzania kryzysowego”. Tym samym Dowódca WOT pełni obowiązki Szefa Centrum Zarządzania Kryzysowego MON, a Dowódcy Brygad OT zastępują w tym zakresie Szefów WSzW i są koordynatorami tych przedsięwzięć na szczeblu wojewódzkim, ściśle współpracując z poszczególnymi wojewodami właściwymi dla rejonu odpowiedzialności Brygad.

Terytorialsi wzięli udział w setkach działań przeciwkryzysowych. Pandemia, nawałnice, wichury, powodzie jak i kryzys na granicy polsko-białoruskiej oraz pomoc uchodźcom z Ukrainy pokazały, że żołnierze WOT charakteryzują się wysoką gotowością i szybką reakcją na zaistniałe sytuacje, jak również profesjonalizmem w ich realizacji.

Działania te wpisują się także w kształt odporności całego Sojuszu Północnoatlantyckiego. Według NATO to indywidualna i zbiorowa zdolność do przygotowania się na sytuacje kryzysowe, takie jak katastrofy naturalne, awarie infrastruktury krytycznej czy działania hybrydowe lub zbrojne prowadzone przez przeciwnika jest kluczem do rezyliencji wszystkich jego państw członkowskich. Głównym filarem odporności i zarazem kluczowym czynnikiem umożliwiającym wspólną obronę Sojuszu jest "gotowość cywilna". NATO wspiera w tej kwestii wszystkich członków Sojuszu, zarówno w ocenie, jak i we wzmacnianiu gotowości cywilnej. Zakorzeniona w Artykule 3 Traktatu Północnoatlantyckiego "odporność narodowa i zbiorowa" jest istotną podstawą wiarygodnego odstraszania i obrony, a zatem ma kluczowe znaczenie dla wysiłków NATO zmierzających do ochrony społeczeństw, populacji i wspólnych wartości.

Biorąc pod uwagę, że Wojska Obrony Terytorialnej w ponad 87% składają się z ochotników - mieszkańców małych i dużych miejscowości, o różnych profesjach i doświadczeniu, często z doświadczeniem w innych służbach mundurowych - sprawia, że jesteśmy gotowi do obrony i wsparcia lokalnych społeczności, znając ich potrzeby, znając teren, w którym działamy i będąc silnym ramieniem w niesieniu pomocy razem z innymi służbami.