Wojska Obrony Terytorialnej to piąty rodzaj Sił Zbrojnych obok Wojsk Lądowych, Sił Powietrznych, Marynarki Wojennej i Wojsk Specjalnych. Utworzone zostały 7 lat temu - 1 stycznia 2017 roku.
Struktury WOT tworzy: Dowództwo WOT mieszczące się w Zegrzu, batalion dowodzenia WOT, 18 brygad obrony terytorialnej rozlokowanych na terenie kraju, 2 centra szkolenia (CSWOT w Toruniu i CSŁiI w Zegrzu), Szkoła Podoficerska "SONDA", Ośrodek Reprezentacyjny WOT w Radomiu (orkiestra WOT i kompania honorowa WOT).
Misja i zadania
Obrona i wspieranie lokalnych społeczności to misja Wojsk Obrony Terytorialnej. Bezpośrednio z niej wynikają zadania formacji. Na czas wojny, głównym zadaniem WOT jest obrona swoich "małych ojczyzn" - społeczności lokalnych, z których wywodzą się, i w których żyją żołnierze WOT, obrona ważnych strategicznie obiektów na swoim terenie oraz współdziałanie z pozostałymi rodzajami Sił Zbrojnych RP w prowadzeniu operacji obrony kraju. W czasie pokoju, w trakcie wystąpienia sytuacji kryzysowych (powodzie, lokalne podtopienia, katastrofy budowlane, pożary wielkopowierzchniowe, itp.), żołnierze WOT udzielają pomocy lokalnym społecznościom, wspierają służby ratownicze w ich statutowej działalności ratowniczej oraz pomagają w usuwaniu skutków klęsk żywiołowych i innych sytuacji kryzysowych. Wspierają także Policję w poszukiwaniach osób zaginionych - w sytuacjach, gdy Policja poprosi o takie wsparcie. |
Ludzie
Formacja opiera swój potencjał na żołnierzach – ochotnikach, którzy pełnią terytorialną służbę wojskową (TSW). Ten rodzaj służby wojskowej pozwala na pogodzenie swojej dotychczasowej aktywności cywilnej (praca na etacie, prowadzenie własnej działalności gospodarczej, nauka, itp.) z byciem żołnierzem w Wojskach Obrony Terytorialnej. Żołnierze pełniący terytorialną służbę wojskową, z założenia pełniący ją w pobliżu miejsca swojego zamieszkania, nazywają sami siebie Terytorialsami. Na potrzeby szkolenia żołnierzy TSW wdrożono innowacyjny system szkolenia, który skonstruowany jest w taki sposób, by umożliwić pogodzenie życia osobistego i zawodowego ze służbą wojskową. Terytorialsi po odbyciu szkolenia podstawowego i po złożeniu przysięgi wojskowej pełnią służbę terytorialną w formie rotacyjnej tzn. że raz w miesiącu są powoływani na minimum 2 dni (sobota , niedziela) do swojej jednostki wojskowej na szkolenie wojskowe. Dodatkowo, raz w roku w ramach służby rotacyjnej powoływani są na 14-dniowe szkolenie zintegrowane, prowadzone na poligonie. Pozostały czas w roku, kiedy żołnierze pełniący TSW pracują, spędzają czas wolny z rodziną, to tzw. służba dyspozycyjna. Oznacza to, że w tym czasie żołnierz pełniący TSW pozostaje w dyspozycji do powołania go do jednostki wojskowej, i taka sytuacja może się zdarzyć, gdy zaistnieje ku temu potrzeba. |
Innowacje
Formacja stawia na nowoczesność, a w szkoleniu stosowane są innowacyjne metody i narzędzia. Szkolenie żołnierza pełniącego terytorialną służbę wojskową w WOT trwa 3 lata. To nauka praktycznych umiejętności niezbędnych nie tylko na współczesnym polu walki (strzelanie, taktyka, zasady przetrwania, itp.), ale też przydatnych w codziennym życiu i pracy, jak np. udzielanie pierwszej pomocy czy kursy operatorów maszyn. Nowatorskim podejściem jest wykorzystanie potencjału byłych żołnierzy Wojsk Specjalnych oraz funkcjonariuszy jednostek antyterrorystycznych w ramach Mobilnych Zespołów Szkoleniowych, które szkolą instruktorów WOT - tak by ci mogli przekazywać zdobyta wiedzę i doświadczenie pozostałym żołnierzom. W strukturze WOT utworzono również Zespół Działań Cyberprzestrzennych działający na rzecz całości systemu cyberbezpieczeństwa, zgodnie ze standardami określonymi przez dowódcę Komponentu Wojsk Obrony Cyberprzestrzeni. |
Tradycja
Wojska Obrony Terytorialnej dziedziczą tradycję Armii Krajowej, kontynuując współcześnie jej misję. Te dwie formacje dzieli czas, ale łączy troska o dobro Ojczyzny. Dziedziczenie tradycji wynika wprost z bliskości formy działania obydwu formacji, jak również potrzeby budowy etosu WOT na wartościach, z którymi identyfikują się żołnierze. |
Statystki
Obecnie w WOT służbę pełni ponad 40 000 żołnierzy*, w tym blisko 35 000 żołnierzy pełniących terytorialną służbę wojskową oraz ponad 5000 żołnierzy zawodowych. Formacja cieszy się dużym zainteresowaniem wśród kobiet, które stanowią ponad 20% żołnierzy. 56% żołnierzy OT deklaruje stałe zatrudnienie (umowa o pracę); 5% prowadzi własną działalność gospodarczą; 3,1% utrzymuje się z prowadzenia gospodarstw rolnych; 19% to studenci; a kolejne 18% stanowią osoby bez stałego zatrudnienia, w grupie tej są też osoby, których dochód stanowią umowy zlecenia. Średnia wieku żołnierza OT to 33 lata. *Stan na styczeń 2024 r. |