Rok 2022 rokiem 5-lecia Wojsk Obrony Terytorialnej

1 stycznia 2022 r. minęło 5 lat od formalnego utworzenia Wojsk Obrony Terytorialnej. Faktycznie jednak działania budowy piątego rodzaju sił zbrojnych rozpoczęły się dużo wcześniej. Od momentu samej idei, poprzez podjęte decyzje, do namacalnych efektów minęło dużo więcej czasu – czasu wypełnionego urzeczywistnianiem misji, budowaniem struktur oraz stawiania czoła codziennym wyzwaniom. Jednak to rok 2022 stał się pierwszym rokiem jubileuszowym

Wojska Obrony Terytorialnej są najmłodszym rodzajem Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej. Oficjalna data utworzenia tej formacji, to 1 stycznia 2017 r. Dokumentem prawnie sankcjonującym to wydarzenie jest znowelizowana 16 listopada 2016 r. ustawa o powszechnym obowiązku obrony RP, której zapisy stworzyły prawne podwaliny do tego, by rozpocząć proces odbudowy obrony terytorialnej, jako piątego w Siłach Zbrojnych RP rodzaju wojsk – Wojsk Obrony Terytorialnej. Ustawę podpisał prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Andrzej Duda 20 grudnia 2016 r. Tym samym określono  zadania obrony terytorialnej. Skoncentrowano je wykonywaniu lokalnych zadań obronnych. Skład i struktura WOT oraz system kierowania nimi zostały dostosowane do podziału terytorialnego państwa oraz lokalnych potrzeb i warunków. Tym samym WOT urealnił naturalne połączenie terytorium i jego mieszkańców w system zdolny do skutecznego działania w różnych stanach funkcjonowania państwa.

Budowa WOT postępowała etapowo. Najpierw powstało Dowództwo Wojsk Obrony Terytorialnej, na którego czele stanął gen. Wiesław Kukuła, które już w marcu 2017 r. przejęło zwierzchnictwo nad trzema brygadami (podlaską, lubelską i podkarpacką), a do końca 2017 roku nad trzema kolejnymi (warmińsko-mazurską oraz dwiema mazowieckimi). W sumie w pierwszym roku działalności zapoczątkowano formowanie sześciu brygad OT. Na koniec pierwszego roku budowy WOT stan liczebności wynosił ponad 7,5 tys. żołnierzy. W kolejnym 2018 r. struktury rozbudowano o kolejnych siedem brygad OT (pomorską, kujawsko-pomorską, łódzką, świętokrzyską, małopolską, wielkopolską śląską). W tym roku rozpoczęto też formowanie Centrum Szkolenia WOT w Toruniu. Na koniec 2018 r. liczebność żołnierzy nowego rodzaju SZ wyniosła blisko 17 tys. Formowanie kolejnych dwóch brygad OT (zachodniopomorskiej oraz dolnośląskiej) rozpoczęto w 2019 r., w tym roku sformowana została Szkoła Podoficerska Sonda, a struktury WOT funkcjonowały już w każdym województwie. Liczebność formacji na koniec 2019 r. wyniosła blisko 25 tys. żołnierzy. W roku 2020, pomimo ograniczeń związanych z pandemią nadal rozbudowywano struktury WOT, dowództwu WOT podporządkowano Centrum Szkolenia Łączności i Informatyki. Rok 2020 zakończył się stanem żołnierzy WOT na poziomie blisko 27,5 tys. W marcu 2021 r. Mariusz Błaszczak, minister obrony narodowej zapowiedział formowanie kolejnych trzech brygad OT (stołecznej, nadbużańskiej oraz przemyskiej). Rok 2021 był kolejnym rokiem rozbudowy formacji, w której strukturze pojawiło się pięć nowych batalionów lekkiej piechoty oraz batalion dowodzenia WOT, na koniec tego roku liczebność żołnierzy WOT przekroczyła 32 tys.

Aktualnie Dowództwu WOT podlega piętnaście brygad OT, dwa centra szkolenia i batalion dowodzenia. W planach jest rozpoczęcie formowania kolejnych trzech brygad OT na ścianie wschodniej oraz Jednostki Wojskowej GRYF.

Po 5 latach od sformalizowania  Wojsk Obrony Terytorialnej, potrzebę obrony i wspierania lokalnych społeczności urzeczywistnia ponad 32 tys. żołnierzy. Ta społeczność, uformowana na gruncie wysokiej samoświadomości i automotywacji ukierunkowanej na pracę na rzecz narodu i budowanie społecznego poczucia bezpieczeństwa – pełni służbę dobru wspólnemu, jakim jest ojczyzna.

Obchody 5-lecia WOT są wspólnym dziełem, zarówno żołnierzy, jaki i pracowników wojska WOT. To okazja do finalizowania długoplanowych zamierzeń, składania lub odnawiania deklaracji, a nawet zaciągania nowych zobowiązań mających podtrzymać tradycję minionego okresu. To również działania ukierunkowane na uhonorowanie 5-lecia WOT. Z tej okazji ogłoszono konkurs skierowany do żołnierzy WOT i pracowników RON na projekt logotypu. W ten sposób, z jednej strony podkreślono, z drugiej zaś zagospodarowano kompetencje zasobów kadrowych WOT.

Zgodnie z regulaminem konkursu, projekty miały stanowić kompilację akronimu nazwy Wojsk Obrony Terytorialnej i cyfry „5”. Dodatkowo projekt mógł zawierać pełną nazwę „Wojska Obrony Terytorialnej” oraz oznaczenie lat funkcjonowania „2017-2022”. Rekomendacje te były jednakże wyłącznie wskazówkami.

Nadesłano  82 projekty, spośród których komisja konkursowa wyłoniła 1 zwycięski oraz 3 wyróżnienia. Autorem zwycięskiego logotypu jest st. szer. Katarzyna Wroniak z 3 Podkarpackiej Brygady OT. Logotyp  będzie eksponowany w 2022 r. – roku 5-lecia WOT.

[1] Ustawa z dnia 16 listopada 2016 r. o zmianie ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej oraz niektórych innych ustaw, Dz. U. z dnia 23 grudnia 2016 r., poz. 2138.